تالش با بندر چقدر فاصله دارد؟

جارستان به نقل از ایرنا؛ طولانی‌ترین نوار ساحلی حاشیه دریای خزر در گیلان با ۹۳ کیلومتر امتداد در حوزه استحفاظی تالش واقع شده اما با وجود تاریخ کهن این شهرستان و گذشت حدود ۱۰ سال از وعده‌ها و اقدامات اولیه برای ساخت بندر در آن هنوز احداث بندرگاه تالش عملیاتی نشده و کشتی رویای ساحل‌نشینان و صیادان در مه غلیظی در دوردست‌ها لنگر انداخته‌است.

استان گیلان در حاشیه دریای خزر از حدود ۳۰۰ کیلومتر نوار ساحلی برخوردار است و در میان ۹ شهرستان ساحلی آن، تالش با ۹۳ کیلومتر ساحل، از طولانی ترین نوار ساحلی بهره مند است و با ۲۰۰ هزار نفر جمعیت و بخش های مرکزی، اسالم، حویق و کرگانرود در ۱۱۰ کیلومتری غرب مرکز گیلان قرار دارد و صیادان و ساحل نشینان آن از دیرباز با امواج خروشان خزر انس گرفته و دل به دریا زده اند و دریا و مشاغل مرتبط با آن همواره بخشی از زندگی و اقتصاد تالشی های غیور و دریادل را به خود اختصاص داده است.

وقتی دریا باشد باید از همه فرصت های آن استفاده کرد و فقط تماشای امواج آینه گون یا تفریح در طرح های سالم سازی، قدم زدن روی ماسه ها و گوش ماهی ها و دل دادن به نسیم فرحبخش دریا کافی نیست و تاریخ بشر نیز گواهی می دهد که انسان های ساحل نشین با ساخت قایق و کشتی، راه دریاها را درنوردیده و از مسیرهای آبی برای تجارت و حمل و نقل سود جسته اند.

وعده های ۱۰ ساله برای ساخت بندر تالش

در شهرستان ساحلی تالش داشتن بندر از گذشته های دور از مطالبات مردم بوده و بر اساس مستندات موجود در اوایل دهه ۹۰ احداث بندر در نوار ساحلی این شهرستان در سفر رئیس جمهوری و هیات دولت وقت به استان گیلان مطرح و تصویب شده و مسئولان استانی مطابق مصوبات سفر از مقامات محلی خواسته اند به مکان یابی برای ساخت بندر و پیگیری مقدمات اجرایی آن اقدام کنند.

در آن سال ها مقرر شده پس از بازدید از مکان های پیشنهادی برای احداث اسکله و بندر در سواحل جوکندان و قروق تالش و تایید نهایی آن، محدوده اجرای پروژه محصور و زمینه سرمایه گذاری و فعالیت عمرانی بخش خصوصی فراهم شود.

در سال های ۹۱ و ۹۲ زمزمه هایی از ساخت بندر تالش همچنان بر سر زبان ها بوده و با توجه به اینکه این پروژه قابلیت احیای ظرفیت های اقتصادی، تجاری، شیلات، گردشگری و ایجاد زمینه صنایع مرتبط نظیر کشتی سازی را داشته است، مردم همواره به تحقق آن امیدوار بوده اند.

مقامات محلی در آن سال ها پس از برگزاری جلسات متعدد با اداره ها و سازمان های مربوطه نظیر منابع طبیعی، از جانمایی ۲۰۰ هکتار زمین در ساحل جوکندان در مسیر جاده تالش به آستارا برای ساخت بندر تالش خبر داده بودند و گفته شده اقداماتی جهت صدور سند زمین به نام اداره بنادر و کشتیرانی در شرف انجام است و موانع ایجاد تاسیسات بندری با تلاش آن اداره برطرف خواهد شد.

مسئولان تالش در ادامه تلاش ها برای احداث بندر در این شهرستان، احداث کارخانه کشتی سازی را نیز مطرح کرده و ۴۰ هکتار زمین نیز به همین منظور در نوار ساحلی در نظر گرفته بودند.

طرح دوباره موضوع

در هفتم مرداد ماه امسال نماینده تالش، رضوانشهر و ماسال در مجلس شورای اسلامی یادآور شد که در سال ۹۲ برای ساخت بندر تالش مکانی جانمایی شده بود و ۲۰۰ هکتار زمین در اراضی ساحلی جوکندان این شهرستان برای ساخت این پروژه استراتژیک در نظر گرفته شده است.

حسن محمدیاری در دیدار با مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان در فرمانداری تالش نیز اظهار کرده است که محل مورد نظر برای ساخت بندر تالش در حوالی مسیر جاده تالش به آستارا قرار دارد و راه اندازی تجارت دریایی، رونق شیلات و احداث کارخانه کشتی سازی از خواسته های بحق مردم این شهرستان است و در صورت تحقق، نقش مهمی در توسعه اقتصادی منطقه خواهد داشت.

تالشی ها خزر را دوست دارند و هر سال در ۲۱ مرداد ماه به بهانه روز ملی دریای خزر، بخشی از نوار ساحلی آن را با مشارکت فعالان محیط زیست و دوستداران طبیعت پاکسازی می کنند و عده ای از مسئولان و مردم نیز با رهاسازی بچه ماهی های خاویاری به دریا و برگزاری برنامه های فرهنگی و هنری در ساحل، تعلق خاطر خود را به دریای خزر و مواهب خدادادی آن نشان می دهند و دریا را پاس می دارند.

حرف های کشتی به گل نشسته

کشتی تاریخی به گل نشسته در ساحل قروق تالش نیز حرف های بسیاری برای گفتن دارد و سیمای تکیده و درهم شکسته آن حکایت از مواجهه با امواج سهمگین خزر و تاریخ قطور دریانوردی و تردد کشتی ها و قایق های کوچک و بزرگ در نوار ساحلی منطقه دارد.

یک هیات باستان‌شناسی در سال ۹۸ بعد از بررسی بقایای این کشتی تاریخی اعلام کرد که در اواسط دهه ۸۰ خبرهای پراکنده‌ای از وجود شناوری چوبی در آب‌های ساحلی قروق تالش گزارش می شد و به تدریج بقایای یک شناور چوبی به طول حدود ۳۰ متر و عرض ۱۰ تا ۱۲ متر به عنوان سومین کشتی تاریخی به گل نشسته در سواحل خزر آشکار شد و با توجه به جنس بدنه‌ کشتی که از چوب درختان سوزنی ‌برگ است، احتمال داده می شود این کشتی در روسیه ساخته شده و در سواحل ایران به گل نشسته است و به فاصله حدود ۷۰۰ متری جنوب این کشتی، بقایای کوچکی از الوار یک کشتی دیگر نیز در عمق حدود نیم متری رسوبات قرار دارد.

احتمال داده اند این کشتی متعلق به دوره‌ قاجار باشد، اما اعلام تاریخ قطعی ساخت آن مقدور نیست و با توجه به اطلاعات مردم محلی این منطقه تا دوره‌ پهلوی اول از نظر فعالیت دریایی فعال بوده و مبادلات تجاری بین سواحل ایران و روسیه از این محدوده انجام می گرفته و شاید قبل از آن در دوره‌ ناصرالدین‌شاه قاجار از این نوار ساحلی به‌ عنوان بندرگاهی برای تجارت چوب استفاده می‌ شده است.

چه باید کرد

پیشینه دریانوردی، استعداد ساحلی، نیاز به بهره مندی از طولانی ترین ساحل برای کشتیرانی و تجارت و تردد دریایی و فاصله تالش با بنادر انزلی و آستارا این حق را ایجاد می کند که فانوس دریایی در ساحل تالش نورافشانی کند و کشتی های تجاری و مسافری در حاشیه آن پهلو بگیرند اما با توجه به فاصله ای که بین حرف تا عمل وجود دارد، این امر حیاتی همچنان در برزخ میان آرزو و اقدام بلاتکلیف مانده است اما اراده مصمم مسئولان استانی و محلی می تواند با استقبال و حمایت قاطع از سرمایه گذاران بخش خصوصی، زمینه کلنگ زنی آن را فراهم آورد و مشاغل متعدد مستقیم و غیرمستقیم را در سال جهش تولید در اطراف بندر تالش راه اندازی کند.

شهرستان تالش با ۲۰۰ هزار نفر جمعیت و با بخش های مرکزی، اسالم، حویق و کرگانرود در ۱۱۰ کیلومتری غرب مرکز استان گیلان واقع شده است.